Manastir Staro Hopovo ili kako se često naziva STARI MANASTIR udaljen je 3 kilometara od Novog Hopova.
Nastao je pre turskih osvajanja 1526. god. U turskim poreskim knjigama se pominje između 1545-1548. Prvobitna crkva je bila sagrađena od drveta ali je nastradala u zemljotresu 1751. godine, a već sledeće godine malo dalje od tog mesta sazidana je druga crkva koja postoji i danas i posvećena je svetom Pantelejmonu, dok je stari hram bio posvećen Svetom Nikoli. U to vreme crkva nije bila oslikana, već samo okrečena belo, a nije imala ni ikonostas.
Iako mali, hram je skladno sazidan što se posebno odnosi na proporcije. Današnji hram je malih razmera (jednobrodna bazilika koja počiva na kvadratnom tamburu ukrašena slepim arkadama), sa desetostranim kubetom (iznutra kružno) na uglovima ukrašenim kolonetama. Zidana je od tesanog kamena i opeke. Kube zbog svoje veličine i oblika na neki način dominira nad celom zgradom i počiva na lucima a ovi na pilastrima. Unutrašnjost crkve je veoma jasno izdeljena na pripratu, naos i oltar. U jednobrodnoj crkvi sa kupolom bogato rezbareni ikonostas.
Zvonik ne postoji niti ga je ikada bilo. Slično kao u Novom Hopovu fasada crkve je podeljena jednim vencem, a gornji deo fasade je ukrašen slepim arkadama, a u donjem su otvorena tri prozora i vrata. Postoji samo jedna apsida (oltarska) na istočnoj strani. Unutrašnjost crkve je veoma jasno izdeljena na pripratu, naos i oltar. U jednobrodnoj crkvi sa kupolom bogato rezbareni ikonostas slikao je 1793-1800. godine iriški moler Jefrem Isajlović.
Ikonostas je oštećen i demontiran za vreme II svetskog rata, a ikone su sklonjene u jednu od iriških crkava. Od 1955. sve ikone, osim prestonih, čuvaju se u Pokrajinskom zavodu za zaštitu spomenika kulture, gde su i konzervirane. Tokom 1952. godine izvršene su konzervatorsko-restauratorske intervencije na crkvenoj građevini.
Manastir Staro Hopovo
Veroispovest: