U oktobru 1963. godine u Novom Sadu je srušena Crkva Sv. Grgura Prosvetitelja, popularno zvana Jermenska crkva. Tokom više od dva veka postojanja, ovaj hram je bio svedok napora njegovih vernika i sveštenika da ga sagrade, održe, obnove i sačuvaju. Nažalost, u decenijama nakon Drugog svetskog rata je podelio sudbinu iščezlih novosadskih Jermena. Rušenje Jermenske crkve predstavlja neizbrisivu grešku u posleratnom urbanističkom planiranju Novog Sada. Deo starog jezgra grada, čija je urbana matrica uspostavljena početkom 18. veka, žrtvovan je savremenoj arhitekturi i novoj saobraćajnici. U sukobu novog i starog, crkva je okarakterisana kao „bezvredno arhitektonsko delo“, čiji opstanak nije neophodan. Generacije Novosađana su tako ostale uskraćene za deo baštine, jedinstvene po svom kulturnom, verskom i arhitektonskom značaju. O životu i poslednjim godinama postojanja Jermenske crkve i njene male zajednice ostala je sačuvana obimna arhivska, dokumentarna i foto-građa, koja otkriva sve okolnosti koje su dovele do tragičnog i nepotrebnog rušenja. Deo dragocene crkvene zaostavštine danas se čuva u Muzeju grada Novog Sada i, nakon pola veka, svedoči o nekadašnjem izgledu Crkve Sv. Grgura Prosvetitelja.

Delo je deo izložbe "Bela Rusija" Muzeja Vojvodine, autora viših kustosa Veselinke Marković i Aleksandra Petijevića. Oktobarskom revolucijom 1917. godine otpočeo je građanski rat u Rusiji, koji je doveo do stradanja i emigriranja ogromnog broja ljudi. Nakon građanskog rada i poraza jedinica Bele armije, preko 2.000.000 ljudi je napustilo svoju otadžbinu. To je bila najbrojnija politička emigracija u 20. veku. Najveći broj ruskih izbeglica došao je u Kraljevinu SHS posle napuštanja južnih oblasti Rusije. Većina je kretala egzil iz velikih crnomorskih luka: Odese, Novorusijska, Feodosije, Sevastopolja, Kerča. Od 1919. do 1923. godine je, u pet imigracionih talasa, preko Carigrada, Galipolja i Soluna u Kraljevinu došlo oko 40.000 Rusa. Gotovo petina izbeglih (oko 8.000) našla je svoje utočište u gradovima i mestima Bačke, Banata, Baranje i Srema. Među ruskim izbeglicama u Kraljevini SHS se, pored vojnika i oficira, našao i deo ruske intelektualne elite i aristokratije širokog obrazovanja. Iz Rusije je u Kraljevinu SHS evakuisano i više srednjih vojnih škola – kadetskih korpusa devojačkih instituta. Prve ruske kolonije u Vojvodini osnovane su u Zemunu i Pančevu, a zatim u Novom Sadu, Subotici, Velikom Bečkereku, Somboru, Vršcu i Beloj Crkvi. Već 1921. Godine ruske izbeglice bile su razmeštene u više od 80 sela i gradova Srema, Banata, Bačke i Baranje. U seoskim sredinama nastanjeni su i kozaci, organizovani u kozačke stanice. U okviru kolonija osnivana su zabavišta, osnovne i srednje škole, biblioteke, umetnički kružioci i druge brojne ruske institucije. Od naročitog značaja bilo je konstituisanje Ruske zgranične crkve u Sremskim Karlovcima. Kroz delatnost navedenih institucija negovane su duhovne veze izbeglih Rusa sa napuštenom domovinom. Značajan broj ruskih intelektualaca popunio je veliku prazninu u kulturi, prosveti, nauci i privredi novoformirane Kraljevine SHS.

Delo je deo izložbe "Bela Rusija" Muzeja Vojvodine, autora viših kustosa Veselinke Marković i Aleksandra Petijevića. Oktobarskom revolucijom 1917. godine otpočeo je građanski rat u Rusiji, koji je doveo do stradanja i emigriranja ogromnog broja ljudi. Nakon građanskog rada i poraza jedinica Bele armije, preko 2.000.000 ljudi je napustilo svoju otadžbinu. To je bila najbrojnija politička emigracija u 20. veku. Najveći broj ruskih izbeglica došao je u Kraljevinu SHS posle napuštanja južnih oblasti Rusije. Većina je kretala egzil iz velikih crnomorskih luka: Odese, Novorusijska, Feodosije, Sevastopolja, Kerča. Od 1919. do 1923. godine je, u pet imigracionih talasa, preko Carigrada, Galipolja i Soluna u Kraljevinu došlo oko 40.000 Rusa. Gotovo petina izbeglih (oko 8.000) našla je svoje utočište u gradovima i mestima Bačke, Banata, Baranje i Srema. Među ruskim izbeglicama u Kraljevini SHS se, pored vojnika i oficira, našao i deo ruske intelektualne elite i aristokratije širokog obrazovanja. Iz Rusije je u Kraljevinu SHS evakuisano i više srednjih vojnih škola – kadetskih korpusa devojačkih instituta. Prve ruske kolonije u Vojvodini osnovane su u Zemunu i Pančevu, a zatim u Novom Sadu, Subotici, Velikom Bečkereku, Somboru, Vršcu i Beloj Crkvi. Već 1921. Godine ruske izbeglice bile su razmeštene u više od 80 sela i gradova Srema, Banata, Bačke i Baranje. U seoskim sredinama nastanjeni su i kozaci, organizovani u kozačke stanice. U okviru kolonija osnivana su zabavišta, osnovne i srednje škole, biblioteke, umetnički kružioci i druge brojne ruske institucije. Od naročitog značaja bilo je konstituisanje Ruske zgranične crkve u Sremskim Karlovcima. Kroz delatnost navedenih institucija negovane su duhovne veze izbeglih Rusa sa napuštenom domovinom. Značajan broj ruskih intelektualaca popunio je veliku prazninu u kulturi, prosveti, nauci i privredi novoformirane Kraljevine SHS.

U oktobru 1963. godine u Novom Sadu je srušena Crkva Sv. Grgura Prosvetitelja, popularno zvana Jermenska crkva. Tokom više od dva veka postojanja, ovaj hram je bio svedok napora njegovih vernika i sveštenika da ga sagrade, održe, obnove i sačuvaju. Nažalost, u decenijama nakon Drugog svetskog rata je podelio sudbinu iščezlih novosadskih Jermena. Rušenje Jermenske crkve predstavlja neizbrisivu grešku u posleratnom urbanističkom planiranju Novog Sada. Deo starog jezgra grada, čija je urbana matrica uspostavljena početkom 18. veka, žrtvovan je savremenoj arhitekturi i novoj saobraćajnici. U sukobu novog i starog, crkva je okarakterisana kao „bezvredno arhitektonsko delo“, čiji opstanak nije neophodan. Generacije Novosađana su tako ostale uskraćene za deo baštine, jedinstvene po svom kulturnom, verskom i arhitektonskom značaju. O životu i poslednjim godinama postojanja Jermenske crkve i njene male zajednice ostala je sačuvana obimna arhivska, dokumentarna i foto-građa, koja otkriva sve okolnosti koje su dovele do tragičnog i nepotrebnog rušenja. Deo dragocene crkvene zaostavštine danas se čuva u Muzeju grada Novog Sada i, nakon pola veka, svedoči o nekadašnjem izgledu Crkve Sv. Grgura Prosvetitelja.

Delo je deo izložbe "Bela Rusija" Muzeja Vojvodine, autora viših kustosa Veselinke Marković i Aleksandra Petijevića. Oktobarskom revolucijom 1917. godine otpočeo je građanski rat u Rusiji, koji je doveo do stradanja i emigriranja ogromnog broja ljudi. Nakon građanskog rada i poraza jedinica Bele armije, preko 2.000.000 ljudi je napustilo svoju otadžbinu. To je bila najbrojnija politička emigracija u 20. veku. Najveći broj ruskih izbeglica došao je u Kraljevinu SHS posle napuštanja južnih oblasti Rusije. Većina je kretala egzil iz velikih crnomorskih luka: Odese, Novorusijska, Feodosije, Sevastopolja, Kerča. Od 1919. do 1923. godine je, u pet imigracionih talasa, preko Carigrada, Galipolja i Soluna u Kraljevinu došlo oko 40.000 Rusa. Gotovo petina izbeglih (oko 8.000) našla je svoje utočište u gradovima i mestima Bačke, Banata, Baranje i Srema. Među ruskim izbeglicama u Kraljevini SHS se, pored vojnika i oficira, našao i deo ruske intelektualne elite i aristokratije širokog obrazovanja. Iz Rusije je u Kraljevinu SHS evakuisano i više srednjih vojnih škola – kadetskih korpusa devojačkih instituta. Prve ruske kolonije u Vojvodini osnovane su u Zemunu i Pančevu, a zatim u Novom Sadu, Subotici, Velikom Bečkereku, Somboru, Vršcu i Beloj Crkvi. Već 1921. Godine ruske izbeglice bile su razmeštene u više od 80 sela i gradova Srema, Banata, Bačke i Baranje. U seoskim sredinama nastanjeni su i kozaci, organizovani u kozačke stanice. U okviru kolonija osnivana su zabavišta, osnovne i srednje škole, biblioteke, umetnički kružioci i druge brojne ruske institucije. Od naročitog značaja bilo je konstituisanje Ruske zgranične crkve u Sremskim Karlovcima. Kroz delatnost navedenih institucija negovane su duhovne veze izbeglih Rusa sa napuštenom domovinom. Značajan broj ruskih intelektualaca popunio je veliku prazninu u kulturi, prosveti, nauci i privredi novoformirane Kraljevine SHS.

Delo je deo izložbe "Bela Rusija" Muzeja Vojvodine, autora viših kustosa Veselinke Marković i Aleksandra Petijevića. Oktobarskom revolucijom 1917. godine otpočeo je građanski rat u Rusiji, koji je doveo do stradanja i emigriranja ogromnog broja ljudi. Nakon građanskog rada i poraza jedinica Bele armije, preko 2.000.000 ljudi je napustilo svoju otadžbinu. To je bila najbrojnija politička emigracija u 20. veku. Najveći broj ruskih izbeglica došao je u Kraljevinu SHS posle napuštanja južnih oblasti Rusije. Većina je kretala egzil iz velikih crnomorskih luka: Odese, Novorusijska, Feodosije, Sevastopolja, Kerča. Od 1919. do 1923. godine je, u pet imigracionih talasa, preko Carigrada, Galipolja i Soluna u Kraljevinu došlo oko 40.000 Rusa. Gotovo petina izbeglih (oko 8.000) našla je svoje utočište u gradovima i mestima Bačke, Banata, Baranje i Srema. Među ruskim izbeglicama u Kraljevini SHS se, pored vojnika i oficira, našao i deo ruske intelektualne elite i aristokratije širokog obrazovanja. Iz Rusije je u Kraljevinu SHS evakuisano i više srednjih vojnih škola – kadetskih korpusa devojačkih instituta. Prve ruske kolonije u Vojvodini osnovane su u Zemunu i Pančevu, a zatim u Novom Sadu, Subotici, Velikom Bečkereku, Somboru, Vršcu i Beloj Crkvi. Već 1921. Godine ruske izbeglice bile su razmeštene u više od 80 sela i gradova Srema, Banata, Bačke i Baranje. U seoskim sredinama nastanjeni su i kozaci, organizovani u kozačke stanice. U okviru kolonija osnivana su zabavišta, osnovne i srednje škole, biblioteke, umetnički kružioci i druge brojne ruske institucije. Od naročitog značaja bilo je konstituisanje Ruske zgranične crkve u Sremskim Karlovcima. Kroz delatnost navedenih institucija negovane su duhovne veze izbeglih Rusa sa napuštenom domovinom. Značajan broj ruskih intelektualaca popunio je veliku prazninu u kulturi, prosveti, nauci i privredi novoformirane Kraljevine SHS.

Delo je deo izložbe "Bela Rusija" Muzeja Vojvodine, autora viših kustosa Veselinke Marković i Aleksandra Petijevića. Oktobarskom revolucijom 1917. godine otpočeo je građanski rat u Rusiji, koji je doveo do stradanja i emigriranja ogromnog broja ljudi. Nakon građanskog rada i poraza jedinica Bele armije, preko 2.000.000 ljudi je napustilo svoju otadžbinu. To je bila najbrojnija politička emigracija u 20. veku. Najveći broj ruskih izbeglica došao je u Kraljevinu SHS posle napuštanja južnih oblasti Rusije. Većina je kretala egzil iz velikih crnomorskih luka: Odese, Novorusijska, Feodosije, Sevastopolja, Kerča. Od 1919. do 1923. godine je, u pet imigracionih talasa, preko Carigrada, Galipolja i Soluna u Kraljevinu došlo oko 40.000 Rusa. Gotovo petina izbeglih (oko 8.000) našla je svoje utočište u gradovima i mestima Bačke, Banata, Baranje i Srema. Među ruskim izbeglicama u Kraljevini SHS se, pored vojnika i oficira, našao i deo ruske intelektualne elite i aristokratije širokog obrazovanja. Iz Rusije je u Kraljevinu SHS evakuisano i više srednjih vojnih škola – kadetskih korpusa devojačkih instituta. Prve ruske kolonije u Vojvodini osnovane su u Zemunu i Pančevu, a zatim u Novom Sadu, Subotici, Velikom Bečkereku, Somboru, Vršcu i Beloj Crkvi. Već 1921. Godine ruske izbeglice bile su razmeštene u više od 80 sela i gradova Srema, Banata, Bačke i Baranje. U seoskim sredinama nastanjeni su i kozaci, organizovani u kozačke stanice. U okviru kolonija osnivana su zabavišta, osnovne i srednje škole, biblioteke, umetnički kružioci i druge brojne ruske institucije. Od naročitog značaja bilo je konstituisanje Ruske zgranične crkve u Sremskim Karlovcima. Kroz delatnost navedenih institucija negovane su duhovne veze izbeglih Rusa sa napuštenom domovinom. Značajan broj ruskih intelektualaca popunio je veliku prazninu u kulturi, prosveti, nauci i privredi novoformirane Kraljevine SHS.

Delo je deo izložbe "Bela Rusija" Muzeja Vojvodine, autora viših kustosa Veselinke Marković i Aleksandra Petijevića. Oktobarskom revolucijom 1917. godine otpočeo je građanski rat u Rusiji, koji je doveo do stradanja i emigriranja ogromnog broja ljudi. Nakon građanskog rada i poraza jedinica Bele armije, preko 2.000.000 ljudi je napustilo svoju otadžbinu. To je bila najbrojnija politička emigracija u 20. veku. Najveći broj ruskih izbeglica došao je u Kraljevinu SHS posle napuštanja južnih oblasti Rusije. Većina je kretala egzil iz velikih crnomorskih luka: Odese, Novorusijska, Feodosije, Sevastopolja, Kerča. Od 1919. do 1923. godine je, u pet imigracionih talasa, preko Carigrada, Galipolja i Soluna u Kraljevinu došlo oko 40.000 Rusa. Gotovo petina izbeglih (oko 8.000) našla je svoje utočište u gradovima i mestima Bačke, Banata, Baranje i Srema. Među ruskim izbeglicama u Kraljevini SHS se, pored vojnika i oficira, našao i deo ruske intelektualne elite i aristokratije širokog obrazovanja. Iz Rusije je u Kraljevinu SHS evakuisano i više srednjih vojnih škola – kadetskih korpusa devojačkih instituta. Prve ruske kolonije u Vojvodini osnovane su u Zemunu i Pančevu, a zatim u Novom Sadu, Subotici, Velikom Bečkereku, Somboru, Vršcu i Beloj Crkvi. Već 1921. Godine ruske izbeglice bile su razmeštene u više od 80 sela i gradova Srema, Banata, Bačke i Baranje. U seoskim sredinama nastanjeni su i kozaci, organizovani u kozačke stanice. U okviru kolonija osnivana su zabavišta, osnovne i srednje škole, biblioteke, umetnički kružioci i druge brojne ruske institucije. Od naročitog značaja bilo je konstituisanje Ruske zgranične crkve u Sremskim Karlovcima. Kroz delatnost navedenih institucija negovane su duhovne veze izbeglih Rusa sa napuštenom domovinom. Značajan broj ruskih intelektualaca popunio je veliku prazninu u kulturi, prosveti, nauci i privredi novoformirane Kraljevine SHS.