Tekstil

Naziv: 
Kozačka zastava u spomen rusko-turskog rata 1828-1829
Latinica
Opis: 
Deo izložbe "Bela Rusija" Muzeja Vojvodine, autora viših kustosa Veselinke Marković i Aleksandra Petijevića.
Istorijat: 
Delo je deo izložbe "Bela Rusija" Muzeja Vojvodine, autora viših kustosa Veselinke Marković i Aleksandra Petijevića. Oktobarskom revolucijom 1917. godine otpočeo je građanski rat u Rusiji, koji je doveo do stradanja i emigriranja ogromnog broja ljudi. Nakon građanskog rada i poraza jedinica Bele armije, preko 2.000.000 ljudi je napustilo svoju otadžbinu. To je bila najbrojnija politička emigracija u 20. veku. Najveći broj ruskih izbeglica došao je u Kraljevinu SHS posle napuštanja južnih oblasti Rusije. Većina je kretala egzil iz velikih crnomorskih luka: Odese, Novorusijska, Feodosije, Sevastopolja, Kerča. Od 1919. do 1923. godine je, u pet imigracionih talasa, preko Carigrada, Galipolja i Soluna u Kraljevinu došlo oko 40.000 Rusa. Gotovo petina izbeglih (oko 8.000) našla je svoje utočište u gradovima i mestima Bačke, Banata, Baranje i Srema. Među ruskim izbeglicama u Kraljevini SHS se, pored vojnika i oficira, našao i deo ruske intelektualne elite i aristokratije širokog obrazovanja. Iz Rusije je u Kraljevinu SHS evakuisano i više srednjih vojnih škola – kadetskih korpusa devojačkih instituta. Prve ruske kolonije u Vojvodini osnovane su u Zemunu i Pančevu, a zatim u Novom Sadu, Subotici, Velikom Bečkereku, Somboru, Vršcu i Beloj Crkvi. Već 1921. Godine ruske izbeglice bile su razmeštene u više od 80 sela i gradova Srema, Banata, Bačke i Baranje. U seoskim sredinama nastanjeni su i kozaci, organizovani u kozačke stanice. U okviru kolonija osnivana su zabavišta, osnovne i srednje škole, biblioteke, umetnički kružioci i druge brojne ruske institucije. Od naročitog značaja bilo je konstituisanje Ruske zgranične crkve u Sremskim Karlovcima. Kroz delatnost navedenih institucija negovane su duhovne veze izbeglih Rusa sa napuštenom domovinom. Značajan broj ruskih intelektualaca popunio je veliku prazninu u kulturi, prosveti, nauci i privredi novoformirane Kraljevine SHS.
Autor: 
Muzej Vojvodine
Datum kreiranja zapisa: 
Tuesday, October 7, 2014
Kreator: 
Ognjen Vukmirović
Materijal: 
Tip originalnog kulturnog dobra: 
Format (i) digitalnog dokumenta: 
Fotografije: 
Naziv originalni: 
Kozačka zastava u spomen rusko-turskog rata 1828-1829
Opština: 
Novi Sad
Region: 
Vojvodina
Država: 
Srbija
Institucija: 
Oblast: 
Naziv: 
Crkveni tekstil
Latinica
Opis: 
U Jermenskoj crkvi je, pre njenog rušenja, zatečeno oko 100 primeraka različitog crkvenog tekstila. Njihov oblik i svrha odgovaraju rimokatoličkom crkvenom obredu, što je bilo u skladu s verskom orijentacijom novosadskih Jermena i njihovih sveštenika iz reda mehitarista. Najveći deo sačuvanog tekstila je proizveden u bečkim profesionalnim manufakturama, specijalizovanim za izradu crkvenih stvari. Eksponat je deo izložbe "Jermenska crkva u Novom Sadu - izbrisana baština", autorke Ljiljane Lazić, istoričarke umetnosti i muzejske savetnice.
Mesto nastanka kuluturnog dobra: 
Beč
Država nastanka kulturnog dobra: 
Austrija
Istorijat: 
U oktobru 1963. godine u Novom Sadu je srušena Crkva Sv. Grgura Prosvetitelja, popularno zvana Jermenska crkva. Tokom više od dva veka postojanja, ovaj hram je bio svedok napora njegovih vernika i sveštenika da ga sagrade, održe, obnove i sačuvaju. Nažalost, u decenijama nakon Drugog svetskog rata je podelio sudbinu iščezlih novosadskih Jermena. Rušenje Jermenske crkve predstavlja neizbrisivu grešku u posleratnom urbanističkom planiranju Novog Sada. Deo starog jezgra grada, čija je urbana matrica uspostavljena početkom 18. veka, žrtvovan je savremenoj arhitekturi i novoj saobraćajnici. U sukobu novog i starog, crkva je okarakterisana kao „bezvredno arhitektonsko delo“, čiji opstanak nije neophodan. Generacije Novosađana su tako ostale uskraćene za deo baštine, jedinstvene po svom kulturnom, verskom i arhitektonskom značaju. O životu i poslednjim godinama postojanja Jermenske crkve i njene male zajednice ostala je sačuvana obimna arhivska, dokumentarna i foto-građa, koja otkriva sve okolnosti koje su dovele do tragičnog i nepotrebnog rušenja. Deo dragocene crkvene zaostavštine danas se čuva u Muzeju grada Novog Sada i, nakon pola veka, svedoči o nekadašnjem izgledu Crkve Sv. Grgura Prosvetitelja.
Autor: 
Muzej grada Novog Sada
Datum kreiranja zapisa: 
Monday, September 22, 2014
Kreator: 
Jovanka Lekić
Materijal: 
Tip originalnog kulturnog dobra: 
Format (i) digitalnog dokumenta: 
Fotografije: 
Godina nastanka kulurnog dobra: 
1890
Naziv originalni: 
Crkveni tekstil
Opština: 
Novi Sad
Region: 
Vojvodina
Država: 
Srbija
Oblast: 

Krojač

Oblast: 

Krojački zanat je jedan od najstarijih na ovim prostorima.Krojači ili šnajderi koji su šili mušku i žensku odeću po najnovijim modelima iz pariskih,bečkih i peštanskih modnih listova,javljaju se u Vojvodini u 19.veku.Njihova preteča su terzije iz osmanskog perioda i obavljali su sve vrste krojačkih  usluga.Moderna garderoba , do tada privilegija samo najimućnijih postaje dostupna i najširem građanskom sloju.
Krojački zanat je vrsta delatnosti koja se bavi proizvodnjom ili popravkom odela.Majstori koji su„izučili“ ovaj zanat , svoj proizvod su pravili od početka do kraja,ali su se za to obučavali godinama.
Veliki preokret u izradi odeće nastaje otkrićem šivaćih mašina u 19 veku,koje su u početku imale niz nedostataka.Isak Merit Singer 1850.godine je ovaj proizvod doveo do savršenstva i time izazvao pravu revoluciju u izradi odeće.  
Dolaskom industrijalizacije i fabričkih mašina proces izrade se deli na faze,jedni kroje,drugi šiju,treći pakuju. Ovakav način savremenih mašina omogućava snabdevanje tržišta znatno jeftinijim proizvodima od zanatskih i time preovladava.

 

Video zapis: 
Materijal: 
Tip digitalnog dokumenta: 

Šeširdžija

Oblast: 

 Šešir je bio statusni simbol građanstva i obavezan deo,kako muške tako i ženske građanske odeće.Najčešće se javljao u dve osnovne forme : šešir sa obodom i bez oboda. Uglavnom je izrađivan od filca i pletene slame ili like,koja je bojena ili lakirana,takođe i od biljnih vlakana,svile,vune,kože,platna,baršuna,dabrove ili zečje dlake.
U staro doba šešir su ljudi nosili da bi zaštitili glavu od kiše,snega,sunca. Verovatno je u hladnijim područjima bio napravljen od kože,zbog toplote.Tako su kasnije nastajali vojnički šlemovi. Kod nekih naroda šlemovi su služili da izdrže udarac mača ili strele,dok su kod primitivnijih pravljeni vrlo šareni šeširi groznog oblika,čija je namena bila zastrašivanje neprijatelja.Dešavalo se i da u nekim zemljama šešir bude predmet počasti,kao npr.kada papa daruje posvećeni šešir kardinalima i istaknutim vernicima,ali i simbol poruge u Nemačkoj i Francuskoj bankroteri izloženi javnosti su dobijali žuti ili zeleni šešir.
Vremenom je svaka zemlja i svaki narod usavršio svoj stil od pokrivača za glavu ili ukrasa,do namene za verske obrede. Do 1960-ih, šešir je bio skoro obavezan odevni predmet kod oba pola, ali od tada se ređe nosi, najčešće u elegantnijim odevnim kombinacijama ili kao zaštita od vremenskih uticaja.

 

Video zapis: 
Materijal: 
Tip digitalnog dokumenta: 

Krznar

Oblast: 

U prošlosti nije bilo drugih veštačkih materijala za pravljenje odeće,već isključivo prirodna životinjskog porekla. Ovčiju i jagnjeću kožu otkupljivale su ćurčije koji su morali pre izrade,spremiti za preradu,skrojiti,nacifrati,sašiti pa tek onda prodavati.Najlepši ženski kožuci,muški prsluci bili su od jagnjeće kože.Pravili su se i od ovčije mada možda više kožuci za svaki dan,pre svega za čobane koji su čuvali stoku po zimi.Ovčja vuna je deblja,gušća i kruća te stoga i toplija a jagnjeća mekša, tanja i bolje stoji ,naročito kad je nešto svečano.Krznari su pravili ženske bunde od životinjskog krzna divljeg porekla.Deo bunde od pliša ili čoje a glavni od krzna vučijeg,lisičjeg,činčilinog,zečjeg,rakunskog. Takve su ženske bunde bile najskuplje od gotovo svih drugih odevnih predmeta.
Između dva svetska rata krzno je stalno bilo u modi,nošeno čak i u letnjim mesecima.Od krzna su izrađivani i drugi raznovrsni modni detalji u skladu sa tadašnjim trendovima.Bunda je predstavljala pravo bogatstvo i atribut jedne dame.Žene skromnijih materijalnih mogučnosti nosile su bundu ili modne detalje napravljene od zečje kože. Po svojoj sklonosti za plemenitim krznom,Srbija nije zaostajala za ostalim evropskim državama.

 

Materijal: 
Tip digitalnog dokumenta: 
Subscribe to RSS - Tekstil