Slikarstvo
Vikipedija
Svetozar Pajić rođen je 1955. godine u Novom Sadu. Od najranijih dana svoju kreativnost i sklonost ka tehnici i umetnosti izražavao je u aviomodelarstvu, brodo-modelarstvu, fotografiji, vajanju, slikanju, dizajnu, kaligrafiji... Radio je u novosadskoj štampariji „Forum“ i slovenačkoj „Iskra Delta kompjuters“. Nakon toga, posvetio se u potpunosti umetnosti.
Dosadašnji rad Svetozara Pajića, u kojem se iskazao kao izuzetan i kompleksan umetnik, može se podeliti u dva perioda. U prvom, započetom 1992. godine, posvetio se slikanju ambijentalnih motiva vojvođanskih gradova i rodnog Novog Sada u kombinovanoj akva-tuš tehnici. Publici ih je redstavio u više zapaženih izložbi.
Drugi period svoga stvaralaštva Pajić je započeo 1998. godine izučavanjem srednjovekovne rukopisne baštine srpskog naroda iz riznice manastira Hilandara. Zadivljen otkrivenom lepotom rukopisnih knjiga, krenuo je u težak prepisivački poduhvat na način starih prepisivača. Tada i dobija nadimak Dijak II. Sa nadahnućem najpre rukopiše četrdeset najlepših stranica Četvorojevanđelja, prvo na patiniranoj hartiji, a zatim i na pergamentu.
Veličanstveni Dušanov zakonik, vrhovni pravni akt koji je srednjovekovnu Srbiju uspostavio kao pravnu državu, Svetozar Pajić Dijak je prepisao čak tri puta: 1. prepis na ručno patiniranoj hartiji u originalu; 2. prepis na ručno patiniranoj hartiji, transkribovan, pisan guščijim perima, povezan u ručno izrađene korice s okovima; 3. prepis na pergamentu (kojeg mu je, po tradicionalnim recepturama, proizvela fabrika kože iz Rume).
Posle 2000. godine Svetozar Pajić na 22 pergamenta prepisao Otkrivenje – Apokalipsu Svetog Jovana Bogoslova na savremenom srpskom jeziku.
Međutim, krunu dosadašnjeg prepisivačkog i kaligrafskog rada Svetozara Pajića čini novi prepis Miroslavljevog jevanđelja, načinjen tokom pet godina u tišini više srpskih manastira. Ovaj veliki prepisivački poduhvat započeo je mukotrpnim prikupljanjem i pripremom materijala da bi tokom 2004. i 2005. godine u manastiru Sopoćani, s blagoslovom Vladike Artemija (Radosavljevića), u postu i molitvi, s velikim strpljenjem i ljubavlju poput veštih srednjovekovnih srpskih monaha-kaligrafa, prepisao više desetina stranica ove knjige. Rad je, zatim, tokom 2006. godine nastavio u Manastiru Končulu, 2007. u manastiru Feneku, 2008. u Visokim Dečanima, a 2009. godine u manastiru Zočištu. Nakon svoje velike izložbe „Fruškogorski manastiri“ u Vladičanskom dvoru u Sremskim Karlovcima, u oktobru 2010. godine se, s blagoslovom vladike Porfirija (Perića) povlači u manastir Kovilj, gde nastavlja prepisivački rad. Prepisivanje Miroslavljeog jevanđelja završio je, u molitvi, u junu 2011. godine. Tako je, u slavu boga i na korist srpskoga Roda, nakon sedmogodišnjeg prepisivačkog podviga, na 360 stranica pergamenata nastalo ovo prelepo delo – novi prepis Miroslavljevog jevanđelja.
Potiče iz zanatlijske porodice. Slikanje je počeo da uči u ateljeu Arsena Teodorovića u Novom Sadu (do 1826.), zatim odlazi u Beč i studira na Akademiji (1828 — 1830). Počinje u klasi antike, a nastavlja istorijsko slikarstvo. Putuje u Italiju, gde ostaje tri godine upoznajući umetnost nazarena. Kopirao je stare majstore po galerijama i slikao portrete austrijskih oficira srpskog porekla. Posle Italije 1834. boravi u Novom sadu, a zatim u Sremskim Karlivcima, gde kopira portret mitropolita Stefana Stratimirovića. Godine 1837. nastanjuje se u Kikindi i otvara radionicu da bi 1840. prešao u Temišvar, pa u Arad gde ostaje do kraja života.
Bio je plodan slikar. Radio je uglavnom ikone, zidne slike i portrete. Naslikao je:
1837. zidne slike i nekoliko ikona u Molu
1838. ikonostas rumunske crkve u Fibišu (Fibiş) u Rumuniji
1839. ikonostas i zidne slike u Banatskom Aranđelovu
1841. ikonostas rumunske crkve u Kuvinu (Cuvin) u Rumuniji, premazan 1864.
1844. ikonostas i zidne slike rumunske crkve u Simbeteriju (Simbăteru) u Rumuniji
1845. ikonostas u Srpskom Sent Martonu (Sânmartin, Arad) Rumunija
1845—1846. zidne slike u srpskoj crkvi u Aradu
1846. ikonostas u Srpskom Svetom Petru
1847. ikonostas u Elemiru
1848. zidne slike u Novom Kneževcu
1854. ikonostas i zidne slike u Kumanima
1855. ikonostasu u Novom Miloševu
1857. zidne slike u Mokrinu
1858. ikonostas u Radojevu
1859. zidne slike u crkvi u Melencima
1861. ikonostas u Malom Bečkereku (Becicherecu Mic) (Rumunija)
1862. ikonostas u Varišalusu (Varişalu) (Rumunija)
1863. ikonostas u rumunskoj crkvi u Aradu
1865—1866. ikonostas u srpskoj crkvi u Aradu
1867. ikonostas i crkvi u Mikelki (Micălku) (Arad)
1868—1869. ikonostas u srpskoj crkvi u Gospođincima i
1970—1971. ikonostas i zidne slike u Ostojićevu
Ostavio je nekoliko uzornih portreta među kojima su Portret sinova (Matica srpska), Jelisaveta Ninković, Čovek u plavom, Devojčica sa ružom (Narodni muzej u Beogradu), Mala Kengelčeva, Portret žene u plavom (Galerija Matice srpske) i dr.
Tipičan je predstavnik bidermajera. U crkvenom slikarstvu je pod uticajem nazarena, sa iskrenim osećanjem za monumentalnost. U portretima je osećajan kolorista i vešt crtač karaktera.
Imao je više učenika, a njegov sin Dušan i unuci Stevan i Ivan bili su takođe slikari.
Rođen u svešteničkoj porodici, blizu Skadra. Po dolasku u Beograd, bio je đak Cirila Kutljika. Uz veoma teške materijalne uslove bio je na studijama u Pragu, Beču, kasnije i Minhenu. U Prvom svetskom ratu najpre je učestvovao kao vojnik a kasnije i kao ratni slikar Vrhovne komande na Krfu. Bio je nastavnik večernje zanatske škole u Beogradu i član „Lade“. U opusu Koste Miličevića Lazar Trifunović razlikuje četiri perioda: školski (1895—1908), beogradski (1909—1914), veleški (1915) i krfski (1916—1920).
Na početku, u školskom periodu umetničkog formiranja, bio je pristalica secesije, pa je u tom duhu naslikao ikonostas u Železniku, kao i nekoliko srbijanskih pejzaža. Beogradski period je usledio nakon što je Miličević imao prilike da se upozna sa slikarstvom Nadežde Petrović i Milana Milovanovića. On je u ovom periodu napustio akademski stil, tako da je ceo ovaj deo njegovog opusa obeležen traganjem za ličnim umetničkim izrazom, koji on konačno nalazi u gustom pastuoznom namazu boje i mreži mrlja, koji liči na impresionistički postupak. To se najviše primećuje u ciklusu slika koje su nastale u koloniji u Savincu (Savinačka crkva, Proleće).
Poznato je svega pet slika iz narednog, veleškog perioda, koje su nastale dok se Miličević borio u ratu, i u kojima je potpuno uspostavljena ravnoteža između svetlosti, boje i forme. Ta ravnoteža je došla do izražaja u slikama koje su nastale na Krfu, gde je mediteransko sunce postalo snažna inspiracija za umetnika. Pejzaži koji su nastali na Krfu predstavljaju afirmaciju srpskog impresionizma.
U Zagrebu je živela do 1941. godine, kada kao izbeglica dolazi u Beograd. Godine 1943. upisuje se na Umetničku akademiju u Beogradu, na kojoj diplomira 1949. Bila je član Beogradske grupe i Lade. Izlagala je na mnogim zajedničkim izložbama u zemlji i inostranstvu koje su predstavljale savremenu jugoslovensku likovnu umetnost. Dela Ksenije Divjak nalaze se u Muzeju savremene umetnosti u Beogradu, Galeriji likovne umetnosti Poklon zbirka Rajka Mamuzića u Novom Sadu i u brojnim drugim javnim i privatnim kolekcijama.
Samostalne izložbe - 1964. Poluakt;1964.1955. Beograd, Galerija ULUS; 1957. Skoplje, Salon Moderne galerije; 1967. Beograd, Muzej savremene umetnosti;1970. Beograd, Likovna galerija Kulturnog centra; 1975/76. Novi Sad, Galerija likovne umetnosti Poklon zbirka Rajka Mamuzića; 1981. Beograd, Likovna galerija Kulturnog centra; 1982. Beograd, Likovna galerija Kulturnog centra; 1995. Valjevo, Moderna galerija; 1996. Beograd, Muzej savremene umetnosti; 1997. Novi Sad, Galerija likovne umetnosti Poklon zbirka Rajka Mamuzića; 2002. Novi Sad, Galerija likovne umetnosti Poklon zbirka Rajka Mamuzića
Nagrade
1961. Oktobarska nagrada grada Beograda
1976. Otkupna nagrada na XVI Likovnoj jeseni, Sombor