Opis:
Najveći broj knjiga iz Jermenske crkve štampan je u manastiru Kongregacije mehitarista u Beču, što sačuvanom knjižnom fondu daje izuzetnu vrednost. Sveštenici novosadskog hrama su, direktno od svoje matične kuće, dobijali brojna izdanja na nemačkom i jermenskom jeziku iz oblasti teologije, lingvistike, istorije i prava, nastala u periodu od prve polovine 19. do sredine 20. veka.
Eksponat je deo izložbe "Jermenska crkva u Novom Sadu - izbrisana baština", autorke Ljiljane Lazić, istoričarke umetnosti i muzejske savetnice.
Mesto nastanka kuluturnog dobra:
Država nastanka kulturnog dobra:
Istorijat:
U oktobru 1963. godine u Novom Sadu je srušena Crkva Sv. Grgura Prosvetitelja, popularno zvana Jermenska crkva. Tokom više od dva veka postojanja, ovaj hram je bio svedok napora njegovih vernika i sveštenika da ga sagrade, održe, obnove i sačuvaju. Nažalost, u decenijama nakon Drugog svetskog rata je podelio sudbinu iščezlih novosadskih Jermena.
Rušenje Jermenske crkve predstavlja neizbrisivu grešku u posleratnom urbanističkom planiranju Novog Sada. Deo starog jezgra grada, čija je urbana matrica uspostavljena početkom 18. veka, žrtvovan je savremenoj arhitekturi i novoj saobraćajnici. U sukobu novog i starog, crkva je okarakterisana kao „bezvredno arhitektonsko delo“, čiji opstanak nije neophodan. Generacije Novosađana su tako ostale uskraćene za deo baštine, jedinstvene po svom kulturnom, verskom i arhitektonskom značaju.
O životu i poslednjim godinama postojanja Jermenske crkve i njene male zajednice ostala je sačuvana obimna arhivska, dokumentarna i foto-građa, koja otkriva sve okolnosti koje su dovele do tragičnog i nepotrebnog rušenja. Deo dragocene crkvene zaostavštine danas se čuva u Muzeju grada Novog Sada i, nakon pola veka, svedoči o nekadašnjem izgledu Crkve Sv. Grgura Prosvetitelja.
