Roš Hašana, kao i drugi jevrejski praznici, predstavlja dan odmora. Roš Hašana se obeležava duvanjem u šofar, stari muzicki instrument (vrsta horne/roga) koji se pravi od ovnujskog roga (može biti i od roga jarca, ili nekih vrsta antilopa ili gazela, ali ne od krave), što simbolicno treba da izazove buđenja slušalaca iz "dremeža" i upozoravanje na "dolazeci sudnji dan". Tradicionalni hebrejski pozdrav za Roš Hašana jeste "šana tova", u prevodu "dobra godina", ili "šana tova ve metuka" što znači "dobra i slatka godina". "Šana tova" je ustvari skraćena verzija za "L'šana tova tikatevu", koja bi u direktnom prevodu značila "Budite upisani (u Knjigu Života) za dobru godinu", ali ima šire simbolično značenje: "Neka ovaj novogodišnji pozdrav poželi svima dobru godinu i dobar Božji sud". Jevrejski kalendar predstavlja luno-solarni kalendar, koji određuje lunarnu godinu baziranu na dvanaest lunarnih meseci sa 29 ili 30 dana, i sa jednim interkalarnim lunarnim mesecom koji se dodaje sedam puta u periodu od 19 godina (jedanput na dve do tri godine), da bi sinhronizovao 12 lunarnih ciklusa sa nešto dužom solarnom godinom. Roš Hašana obično pada u vreme meseca septembra po Gregorijanskom kalendaru, što za period 2010-te do 2012-te godine odgovara: jevrejska godina 5771 počinje po zalasku sunca 8. septembra 2010, jevrejska godina 5772 po zalasku sunca 28. septembra 2011 i jevrejska godina 5773 po zalasku sunca 16. septembra 2012. Istorijski gledano, u stara vremena je početak jevrejske godine bio u jesen i koincidirao je sa početkom poljoprivredne godine. Jevrejska godina je pratila sezone setvi, rasta i žetvi kukuruza i ostalih žitarica, u skladu sa postojecim kišnim periodima, kao i sezone uzgoja i branja voća. U odnosu na nju uspostavljen je i redosled slavljenja drugih velikih poljoprivrednih praznika i proslava u toku same kalendarske godine. Uobičajeni jelovnik za Roš Hašana obavezno uključuje jabuke i med, koji simbolizuju "slatku novu godinu", ali se i druga raznovrsna jela koja nose određenu simboliku mogu naci na trpezi. U zavisnosti od lokalnih običaja ("mingah") uobičajen je kuvani jezik ili drugi delovi glave životinja ili riba, čime se simbolično ukazuje na "glavu godine" (značenje reči Roš Hašana"). Druga hrana koja se tradicionalno servira jesu urme, crni pasulj, praziluk (prasa), spanać i tikva, a u mnogim jevrejskim zajednicama i nar. Upotreba jabuka i meda je uvedena relativno kasno, tokom srednjeg veka od strane Aškenaza, ali je danas uglavnom opšte prihvaćena. Tipično, servira se i okrugli upleteni hleb čala ("čallah") koji simbolizuje zaokružene godišnje cikluse. U aškenaskim zajednicama su uobičajena i posebno pripremljena jela od mlevene ribe ("gefelte fiš") i kolač sa medom lekač ("lekač"). Druge noći Roš Hašana se servira sveže voce što treba da simbolizuje blagoslovenu narednu godinu. U jevrejskoj tradiciji, Roš Hašana nije vreme veselih proslava - naprotiv, deset dana koji slede Roš Hašana i završavaju se sa najsvetijim jevrejskim praznikom Jom Kipur, prestavljaju period Velikih Praznika - poznat kao Strašni Dani ("Jamim Noraim"), odnosno Dani Pokajanja. To je vreme ozbiljnih razmišljanja i samoispitivanja, vreme sagledavanja grehova iz prethodne godine i pokajanja pre dolaska samog Jom Kipura. Među mnogim običajima vezanim za ovaj period jeste i traženje pomirenja i oproštaja od onih kojima je naneta nepravda tokom godine, kao i pokajanje za učinjene grehe prema drugima.
Извор: Vikipedija
Slika:Wikimedia
